Бугун, эрта тонгдан туман ҳокими Р.Рўзиев ва ҳоким ўринбосари С.Муратов биргаликда туманимизнинг тозалигига масъул бўлган тозалик, поклик олиб кириб, туманимизни файзли гўшалар қаторига қўшаётган қаҳрамонлар билан учрашди.

Даставвал ҳоким бошқарма ходимлари билан бирма-бир суҳбат олиб борди.  Шундан сўнг бошқарма биноси ҳолати билан яқиндан танишди.

Учрашув давомида туман ҳокими томонидан ишчи хизматчиларнинг қўшимча таклифларини инобатга олиб, бошқарма биносини алмаштириш, ходимларини кийиниш хонаси билан таъминлаш таклифи лойиҳасини ишлаб чиқиш туман ҳокимининг ўринбосари С.Муратов, Ободонлаштириш бошқармаси раҳбари Ғ.Тухтаевларга юклади.

Бундан ташқари, бошқарма бошлиғи томонидан моддий техника базаси таништирилди ва келгусида иш самарадорлигини ошириш борасида техника бўлган талаб ошиши ҳақидаги ўз таклифини билдириб, қўшимча транспорт воситасига эҳтиёж борлигини билдирди.

Мулоқот жараёнида Конимех тумани ҳокими Руслан Рўзиев бошқарманинг барча ходимларига келгусидаги иш фаолиятларига алоқадор ҳар қандай масалалар юзасидан туман ҳокими қабулхонасига мурожаат қилишлари мумкинлигини таъкидлаб ўтди.

Конимех тумани ҳокими Р.Рўзиев биринчи иш кунини “Наврўз” маҳалласи ҳамда “яшил макон” аксияси доирасида ташкил этилган мевали ва манзарали дарахт кўчатларнинг ҳолатини ўрганишдан бошлади

Конимех тумани ҳокими Р.Рўзиев 1-сектор худудидаги “Наврўз” маҳалласига ташриф буюрди ва вилоят халқ қабулхонаси раҳбари Ф.Қувондиқов билан биргаликда маҳалла фуқаролар йиғини фаолияти ҳамда маҳаллада олиб борилаётган қурилиш, бунёдкорлик ишлари билан яқиндан танишди.

Шунингдек, “Шўртепа” МФЙ худудида “Яшил макон” акцияси доирасида ташкил этилган умуммиллий лойиха асосида Конимех тумани ҳокимлиги, корхона, ташкилот ҳамда муассасалар ташаббуси билан тумандаги “Шўртепа” маҳалласи худудида атроф мухитни ободонлаштириш ҳамда кўкаламзорлаштириш мақсадида етти гектар майдонга уч минг дона мевали ва манзарали дарахт кўчатларини экиш ишлари амалга оширилган.
Туман ҳокими Р.Рўзиев ўша худудни кўздан кечирар экан кўчатларни ўз вақтида суғориш, ернинг озиқавий ҳолатини яхшилаш, бегона ўтларлардан тозалаш бўйича тегишли мутасаддиларга топшириқ ва кўрсатмаларини бериб ўтди.

Конимех тумани ҳокимлиги Ахборот хизмати.

Мамлакат фуқаролари тўғрисидаги маълумотлар ҳар қандай давлат миллий статистикасининг муҳим қисми саналади. Бундай маълумотлар маълум вақт оралиғида аҳолини рўйхатга олиш тадбирлари орқали тўпланади. Улар нафақат республика, балки Ер юзи аҳолисининг сони, ижтимоий ҳолати, даромадлари каби бир қанча муҳим ахборотларни ҳисоблаб боришга хизмат қилади.

Шу боис, Республикамизда мустақиллик йилларида аҳолини рўйхатга олиш тадбири илк бор ўтказилаётганлигини инобатга олиб, тадбирга пухта тайёргарлик кўриш ва уни сифатли ўтказиш мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 11 ноябрдаги “Ўзбекистон Республикасида 2023 йилда аҳолини рўйхатга олишга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 710-сон қарори қабул қилинди.

Қарор билан Ўзбекистон Республикасида аҳолини рўйхатга олиш
2023 йил 1-25 ноябрь кунлари амалга оширилиши белгиланди.

Аҳолини рўйхатга олиш жараёнларини халқаро талабларга мос
ва сифатли ўтказиш учун картографик материалларнинг аниқлиги
муҳим ҳисобланади. Шу мақсадда, Давлат кадастр палатаси Навоий вилоят бошқармаси ва вилоят ҳокимликлари билан биргаликда аҳолини рўйхатга олиш учун зарур бўлган миқдорда шаҳар ва қишлоқ аҳоли пунктларининг схематик режалари ва хариталари тайёрланди.

Шунингдек, Давлат кадастр палатаси Навоий вилоят бошқармаси ва вилоят ҳокимликлари шаҳар, туманлар ва шаҳарлар ҳокимликларига кадастр
ва маҳалла органлари билан биргаликда аҳоли пунктлари ва кўчалар ном белгиларини ўрнатиш, хонадон ва уйларни рақамлаш ишлари амалга оширилди.

Аҳолини рўйхатга олиш  мамлакат ҳудудида миллати, элатидан қатъий назар барча инсонларни бирлаштирадиган умуммиллий тадбир бўлиб, унинг ўтказилишидан барчамиз, сиёсий қарашларимиз ва ижтимоий мавқеимиздан қатъий назар бирдек манфаатдормиз. Боиси, мазкур йирик ижтимоий тадбир орқали, биринчи навбатда, жами аҳолининг  сони, фуқаролиги, никоҳ ҳолати, таълим даражаси, яшаш учун даромад манбалари, уйсизлар сони, уй хўжалинининг яшаш шароитлари каби бир қанча кўрсаткичлар бўйича бугунги кунда етарлича мавжуд бўлмаган маълумотлар базаси шакллантирилади. Шаҳарча, маҳалла, қишлоқ ва овуллар сони ҳамда уларнинг чегаралари, турар жойлар сони, улардаги мавжуд шарт-шароитлар тўғрисидаги маълумотларга аниқлик киритилади.

Ушбу тадбирларнинг аҳамиятли жиҳати шундаки, улар орқали нафақат ўзимиз, балки келажак авлод учун муҳим маълумотларни тўплашга эришамиз. Аҳолини рўйхатга олиш натижалари мамлакатимизнинг кейинги демографик ва ижтимоий сиёсатини белгилаш билан бирга, республика ва ҳудудларни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш прогнозлари ҳамда дастурларини тузишда кенг қўлланилади. Кейинги ўн йилликка мўлжалланган оилаларни қўллаб-қўвватлашга қаратилган ижтимоий дастурларни шакллантириш, шифохоналар, болалар боғчалари, мактаблар ва уй-жой қурилишини режалаштиришда фойдаланилади.

Бир сўз билан айтганда, аҳоли тўғрисида тўпланадиган маълумотлар барча соҳаларни ривожлантириб, мамлакатни янада тараққий эттиришга, жаҳон майдонида Янги Ўзбекистоннинг янгича қиёфасини акс эттирувчи омил бўлиб хизмат қилади.

 Статистика бўлими

Jamiyatimizda aksariyat aholi vakillari pensiya va nafaqa tushunchalari bir ma’noli deb hisoblaydi ya’ni pensiya bu nafaqa so‘zining rus tili lug’ati tarjimasi deb xato o‘ylashadi (aslida, nafaqa rus tiliga “posobiye” deb tarjima qilinadi). Bundan tashqari ommaviy axborot vositalari, ijtimoiy tarmoqlarda ham foydalanuvchilar pensioner va nafaqaxo‘r tushunchalarini sinonim sifatida noo‘rin ishlatishadi.

    Xo‘sh, bu ikki tushunchaning farqi nimada?

O‘zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi Qonuni asosida, O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining qariganda, mehnat qobiliyatini yo’qotganda, boquvchisiz qolganda ijtimoiy ta’minlanishdan iborat konstitusiyaviy huquqlarini ruyobga chiqarish, davlat pensiyalarining yagona tizimini, ularni tayinlash , hisoblab chiqarish qayta hisoblash va to’lash tartibini belgilab beradi. Qonunga asosan fuqarolar quyida keltirilgan turlari bo’yicha pensiya huquqi vujudga kelgan taqdirda murojaat qilish huquqlari kafolatlangan.

1. Yoshga doir pensiya.
2. Nogironlik pensiyasi.
3. Boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasi.

      Yoshga doir pensiya olish huquqiga:

• erkaklar — 60 yoshga to‘lganda va ish stajlari kamida 25 yil bo‘lgan taqdirda to’liq ish staji asosida, shuningdek kamida 7-yil ish staji mavjud bo’lganda to’liqsiz ish staji asosida ega bo‘ladilar;
• ayollar — 55 yoshga to‘lganda va ish stajlari kamida 20 yil bo‘lgan taqdirda to’liq ish staji asosida, shuningdek kamida 7-yil ish staji mavjud bo’lganda to’liqsiz ish staji asosida ega bo‘ladilar.

Nogironlik pensiyalari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxs deb topilgan shaxslarga tayinlanadi. Umumiy kasallik oqibatidagi nogironlik pensiyalari nogironlik boshlangan paytga qadar yoshiga nisbatdan talab qilingan ish staji asosida tayinlanadi. Mehnatda mayiblanganda yoki kasb kasalligiga uchraganda beriladigan nogironlik pensiyalari ish stajidan qat’i nazar, tayinlanishi ko’zda tutilgan.

Vafot etgan boquvchining qaramog‘ida bo‘lgan mehnatga qobiliyatsiz oila a’zolari ham boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasi olish huquqiga ega bo’lib, pensiya tayinlashda marhum boquvchining vafoti sodir bo’lgan vaqtga nisbatdan talab qilingan ish staji asosida ega bo‘lishi ko’zda tutilgan.

Shuningdek, pensiya tayinlashda qonunchilikda belgilangan Ish stajiga ega bo‘lmagan fuqarolar va ularning oilalari ushbu qonunga binoan davlat pensiyalari olish huquqiga ega emasligi ko’rsatib o‘tilgan.

Ularning ijtimoiy ta’minoti O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011 yil 7 apreldagi 107-son qarori bilan tasdiqlangan “Pensiya tayinlash uchun zarur bo‘lgan ish stajiga ega bo‘lmagan qariyalarga va mehnatga layoqatsiz fuqarolarga nafaqalar tayinlash va to‘lash tartibi to‘g‘risida”gi nizom bilan tartibga solinadi.

          Mazkur Nizom bo‘yicha nafaqalarning ham huddi pensiya kabi 3 turi bor:

1. Yoshga doir nafaqa.
2. Nogironlik nafaqasi (bolalikdan nogironligi bo‘lgan shaxslardan tashqari,).
3. Boquvchisini yo‘qotganlik nafaqasi.

Yoshga doir nafaqa erkaklarga — 65 yoshga yetganlarida; ayollarga — 60 yoshga yetganlarida; bolalikdan nogironligi bo‘lgan farzandi bor onalarga — 55 yoshga yetganlarida tayinlanadi va to‘lanadi.

Nogironlik nafaqasi nogironlik sodir bo‘lgan hollarda, yoshidan qat’i nazar, ish stajiga ega bo‘lmagan I va II guruh nogironligi bo‘lgan shaxslarga tayinlanadi va to‘lanadi.

Ish stajiga ega bo‘lmagan boquvchining vafoti munosabati bilan qaramog‘ida bo‘lgan oilaning mehnatga layoqatsiz a’zolari boquvchisini yo‘qotganlik nafaqasi tayinlanadi va to‘lanadi.

Xulosa o‘rnida, fuqarolarda belgilangan, ijtimoiy sug’urtalangan ish staji mavjud bo’lganda davlat pensiyalari tayinlanishi mumkin,etarli ish stajiga ega bo‘lmagan fuqarolarga esa amalda bo’lgan qonunchiliklar asosida nafaqa tayinlanishi ko’zda tutiladi.

            Nafaqalar davlat xizmatlari markazlari yoki YIDXP orqali murojaat qilinganida Pensiya jamg‘armasining bo‘limi tomonidan tayinlanadi va to‘lanadi.

“Ташаббусли бюджет” лойиҳаси ғолиблари эълон қилинди (https://openbudget.uz/boards/4?stage=4&page=1).

Сайтдаги маълумотларга кўра, 2215 та ташаббус ғолиб деб топилган ва энди улар давлат бюджетидан молиялаштирилади.

Туманимиздан 4 та ташаббус ғолиб дея топилган.

Улар билан қуйидаги манзил орқали танишиб чиқишингиз мумкин.