Республикамизда эса охирги марта аҳолини рўйхатга олиш ишлари амалга оширилганлигига 30 йил бўлди. Бунинг натижасида аҳолининг ҳақиқий ҳаёт тарзини ўрганиш ва уларга амалий ёрдам кўрсатишда қатор қийинчиликлар вужудга келди.
БМТ 2015 йилнинг 10 июнида “2020 йилда аҳоли ва уй-жой фондини рўйхатга олиш борасидаги принциплар ва тавсиялар” резолюциясини қабул қилди. Унга кўра, БМТга аъзо давлатлар камида бир марта аҳоли ва уй-жой фондини рўйхатга олишни ўтказиши белгилаб қўйилди. Бугунги кунга келиб, МДҲ давлатларида, шунингдек Ўзбекистонда ҳам бу жараёнга тайёргарлик ишлари бошланди.
Президентимизнинг 2019 йил 5 февралдаги “Ўзбекистон Республикасида 2022 йилда аҳолини рўйхатга олишни ўтказиш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”ги Фармони, кейинчалик жорий йилнинг 16 март куни имзоланган “Аҳолини рўйхатга олиш тўғрисида”ги Қонун, шунингдек, ушбу ҳужжатлар ижросини таъминлаш мақсадида қабул қилинган Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 11 ноябрдаги “Ўзбекистон Республикасида 2023 йилда аҳолини рўйхатга олишга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 710-сонли қарори бу борада ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилмоқда.
Аҳолини рўйхатга олиш жараёни уч босқични қамраб олади. Биринчиси — тайёргарлик босқичи. Бу уч йилга яқин вақт давом этади.
Бунда, аҳолини рўйхатга олиш жараёнларида фаол иштирок этиши бўйича аҳоли ўртасида тарғибот ишларини олиб бориш, реклама роликлари, логотип ва шиорлар ишлаб чиқиш ҳамда аҳолини рўйхатга олиш билан боғлиқ ҳужжатлар, жумладан, рўйхатга олиш варақалари, рўйхатга олишни ташкил этиш ва ўтказиш, унинг натижаларини олиш ва эълон қилиш методологиясини ишлаб чиқиш ҳамда бошқа шу каби тадбирлар амалга оширилади.
Иккинчиси — асосий босқич 10 кундан 60 кунгача даврни ўз ичига олади. Бунда бевосита аҳолини рўйхатга олиш амалга оширилади, яъни аҳоли тўғрисидаги маълумотлар йиғилади, назорат текшируви ўтказилади ва рўйхатга олиш материаллари топширилади.
Учинчи босқичда аҳолини рўйхатга олишга доир бирламчи материалларни маълумотларни қайта ишлаш бўйича ихтисослашган тузилмалар томонидан қабул қилиб олинади, олинган материаллар автоматлаштирилган тизимда қайта ишлашга тайёрланиб, бирламчи маълумотларни автоматлаштирилган дастурларга киритиш учун кодланади, назорат ва таҳрир қилинади, аҳолини рўйхатга олиш бўйича дастлабки натижалар олиниб, олинган натижалар эълон қилинади ва тарқатилади. Мазкур босчиқ 2 йилдан 3 йилгача бўлган даврда амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 11 ноябрдаги 710-сонли қарорига мувофиқ, мамлакатимизда аҳолини рўйхатга олиш 2023 йил 1-25 ноябр кунларида, шунингдек, республикамизда аҳолини синов тариқасида рўйхатга олиш тадбири 2021 йилнинг 1-25 ноябр кунларида Андижон вилоятининг Хўжаобод тумани, Тошкент вилоятининг Юқори Чирчиқ тумани, Хоразм вилоятининг Хива шаҳри ҳамда Тошкент шаҳрининг Яшнобод туманларида амалга оширилиши белгилаб берилган.
Руйхатга олишни ташкил этилишида асосан МДҲ давлатларидан Белоруссия, Россия тажрибаларидан фойдаланилди. Аҳолини руйхатга олиш бир ой давом этса, бирламчи натижалар 2024 йилда эълон килинади.
Руйхатга олиш жараёнида ҳар бир рўйхатга олувчига аҳоли пунктининг харитасидан келиб чиққан холда 350-450 кишидан, бориши қийин бўлган ва олис ҳудудларда аҳолининг сони ўртача 250 нафардан тақсимот килиб берилади. Рўйхатга олувчи 12 кун муддат ичида белгиланган аҳолини тасдиқланган шакллар асосида уйма-уй юрган ҳолда руйхатга олиб чикади. Олинган маълумотларнинг сир сақланиши кафолатланади. Тўлдирилаётган шаклларда ҳар бир шахс тўғрисидаги маълумотлардан ташқари, турар жойнинг хусусиятлари, яъни яшаш жойида мавжуд қулайликлар, шу жумладан санитария-гигиеник шароитлар, уй хҳжалиги аъзолари томонидан узоқ вақт мобайнида фойдаланиладиган воситалар билан таъминланганлиги тўғрисидаги маълумотлар ҳам олинади.
Ахолини рўйхатга олишда биринчидан, аҳоли сони тўғрисидаги аниқ маълумотга эга бўламиз, иккинчидан, ижтимоий-иқтисодий кўрсаткичлар, демографик ҳолат, аҳолининг жинси, ёши, миллати бўйича маълумотларни оламиз. Ушбу кўрсаткичлар Иктисодий ривожланиш дастурлари белгиланишида ёрдам беради.
Ҳозирги пайтда дунёнинг деярли барча давлатларида аҳолини руйхатга олиш ишлар олиб борилмокда. Ушбу жараённи мувофаккиятли ва тўлақонли бажариш билан биргаликда республикамизнинг ҳар бир аҳоли пунктлари бўйича ягона ахборот базаси яратилади.
Конимех тумани статистика бўлими бошлиғи
Ж.У.Курбанбаев
| Конимех туманида корхона ва ташкилотлар фаолиятининг умумий таърифи (2020 йилнинг 1 декабрь ҳолатига) | ||||
| (деҳқон ва фермер хўжаликларисиз) | ||||
| Рўйхатга олинганлар | Фаолият кўрсатаётганлар | |||
| бирлик | якунга нисбатан фоизда | бирлик | якунга нисбатан фоизда | |
| Жами | 812 | 100,0 | 784 | 100,0 |
| шу жумладан: | ||||
| қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалиги | 173 | 21,3 | 169 | 21,6 |
| саноат | 131 | 16,1 | 126 | 16,1 |
| қурилиш | 39 | 4,8 | 39 | 5,0 |
| савдо | 170 | 20,9 | 163 | 20,8 |
| ташиш ва сақлаш | 8 | 1,0 | 8 | 1,0 |
| яшаш ва овқатланиш бўйича хизматлар | 68 | 8,4 | 62 | 7,9 |
| ахборот ва алоқа | 8 | 1,0 | 8 | 1,0 |
| соғлиқни сақлаш ва ижтимоий хизматлар кўрсатиш | 6 | 0,7 | 6 | 0,8 |
| бошқа турдаги хизматлар кўрсатиш | 209 | 25,7 | 203 | 25,9 |
| Рўйхатга олинган ҳамда фаолият кўрсатаётган кичик тадбиркорлик субъектлари иқтисодий фаолият турлари бўйича сони | ||||
| Жами | 683 | 100,0 | 655 | 100,0 |
| шу жумладан: | ||||
| қишлоқ, ўрмон ва балиқ хўжалиги | 166 | 24,3 | 162 | 24,7 |
| саноат | 131 | 19,2 | 126 | 19,2 |
| қурилиш | 38 | 5,6 | 38 | 5,8 |
| савдо | 169 | 24,7 | 162 | 24,7 |
| ташиш ва сақлаш | 8 | 1,2 | 8 | 1,2 |
| яшаш ва овқатланиш бўйича хизматлар | 68 | 10,0 | 62 | 9,5 |
| ахборот ва алоқа | 7 | 1,0 | 7 | 1,1 |
| соғлиқни сақлаш ва ижтимоий хизматлар кўрсатиш | 3 | 0,4 | 3 | 0,5 |
| бошқа турдаги хизматлар кўрсатиш | 93 | 13,6 | 87 | 13,3 |
| Конимех туманида асосий капиталига киритилган инвестициялар ва қурилиш ишлари тўғрисида маълумот (2020 йил январь-ноябрь) |
||
| Млрд. сўм | Ўсиш суръати, % | |
| Қурилиш ишлари ҳажми | 65,1 | 108,7 |
| Конимех туманида саноат маҳсулоти ишлаб чиқариш тўғрисида маълумот (2020 йил январь-ноябрь ой учун) |
||
| Млрд. сўм | Ўсиш суръати, % | |
| Саноат маҳсулоти | 360,0 | 114,9 |
| Истеъмол товарлари | 80,6 | 104,4 |
| Иқтисодий фаолият турлари бўйича саноат маҳсулоти турларини ишлаб чиқариш (йирик корхоналар бўйича) |
||
| тонна | Ўсиш суръати, % | |
| Фосфинатлар, фосфонатлар, фосфатлар ва полифосфатлар, минг т | 512,2 | 104,1 |
| Конимех туманида иқтисодий фаолият турлари бўйича бозор хизматлари ишлаб чиқариш (2020 йил январь-ноябрь ой учун) |
|||
| Млн. сум | Ўсиш суръати, % | Жамига нисбатан, % | |
| Хизматлар – жами | 151 344,0 | 102,2 | 100,0 |
| шу жумладан асосий турлари бўйича: | |||
| алоқа ва ахборотлаштириш хизматлари | 1 090,3 | 110,8 | 0,7 |
| молиявий хизматлар | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| транспорт хизматлари | 35 999,1 | 100,8 | 23,8 |
| шу жумладан: автотранспорт хизматлари | 33 129,3 | 100,4 | 21,9 |
| яшаш ва овқатланиш хизматлари | 6 403,2 | 95,0 | 4,2 |
| савдо хизматлари | 81 421,7 | 98,9 | 53,8 |
| кўчмас мулк билан боғлиқ хизматлар | 4 517,9 | 87,9 | 3,0 |
| таълим соҳасидаги хизматлар | 3 630,5 | 101,0 | 2,4 |
| соғлиқни сақлаш соҳасидаги хизматлар | 784,3 | 105,0 | 0,5 |
| ижара хизматлари | 2 992,5 | 94,6 | 2,0 |
| компьютерлар ва маиший товарларни таъмирлаш бўйича хизматлар | 2 835,6 | 96,5 | 1,9 |
| шахсий хизматлар | 3 868,7 | 93,7 | 2,6 |
| меъморчилик, муҳандислик изланишлари, техник синовлар ва таҳлил соҳасидаги хизматлар | 1 137,1 | 100,8 | 0,8 |
| бошқа хизматлар | 6 763,1 | 102,3 | 4,5 |
| Конимех туманида чакана савдо айланмаси таркиби (2020 йил январь-ноябр ойлари учун) |
|||
| млрд. сўм | 2019 йил январь-ноябрга нисбатан фоиз | Якунга нисбатан фоиз | |
| Чакана товар айланмаси | 185,9 | 101,5 | 100,0 |
| шу жумладан: | |||
| Йирик савдо корхоналари | 6,3 | 761,1 | 3,4 |
| Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик | 179,6 | 98,5 | 96,6 |
| шу жумладан: уюшмаган сектор (ташкил этилмаган савдо фаолияти) | 7,8 | 58,3 | 4,2 |
| Конимех туманининг ташқи савдо айланмаси (2020 йил январь-ноябрь ойлари учун) |
|||
| млн. АҚШ доллари | |||
| январь-ноябрь | 2019 йил ноябрга нисбатан фоиз ҳисобида |
||
| 2019 й. | 2020 й. | ||
| Ташқи савдо айланмаси | 2,9 | 4,4 | 155,1 |
| шу жумладан: | |||
| МДҲ давлатлари | 2,4 | 2,1 | 87,5 |
| бошқа давлатлар | 0,4 | 2,3 | 530,8 |
| Экспорт | 1,4 | 1,1 | 73,8 |
| шу жумладан: | |||
| МДҲ давлатлари | 1,30 | 0,96 | 73,3 |
| бошқа давлатлар | 0,14 | 0,1 | 78,6 |
| Импорт | 1,4 | 3,4 | 238,1 |
| шу жумладан: | |||
| МДҲ давлатлари | 1,1 | 1,2 | 104,1 |
| бошқа давлатлар | 0,30 | 2,2 | 741,3 |
| Конимех туманида фаолият юритувчи корхоналарнинг дебиторлик ҳамда кредиторлик қарздорлиги тўғрисида маълумот | |
| 2020 йил 1 октябрь ҳолатига, минг сўмда | |
| Жами дебиторлик қарздорлик | 196 289 428 |
| шундан: муддати ўтган | |
| Жами кредиторлик қарздорлик | 84 101 617 |
| шундан: муддати ўтган | |